ریخت شناسی قصه های عامیانه ایرانی

ریخست شناسی قصه های عامیانه ی ایرانی، پژوهشی کاربردی با رویکرد ساختارگرایانه است که می کوشد واحدهای مشابه را از داستان های متنوع استخراج کند. بدین ترتیب مهم ترین هدف پژوهشی یعنی تعیین چارچوب علمی برای قصه های عامیانه تحقق می یابد. این شیوه تحلیلی از دهه های نخستین قرن بیستم با «ریخت شناسی قصه های پریان» ولادیمیر پراپ آغاز شد. وی که استاد مردم شناسی دانشگاه لنین گراد بود بیش از صد قصه پریان روسی را مورد تجزیه و تحلیل ساختاری قرار داد و به این نتیجه رسید که عناصر یکسان و مشابهی در این قصه ها وجود دارد هر چند در ابتدا به خاطر مسایل سیاسی روز اثر وی منزوی شد اما دیری نپایید که با ترجمه ی آن به انگلیسی، منتقدان و محققان فولکلور ضمن نقد روش پراپ در صدد تکمیل کار ریخت شناسی قصه ها برآمدند. پژوهش حاضر در راستای تجزیه و تحلیل ساختاری قصه های عامیانه ی ایرانی علاوه بر آن که کلیت روش پراپ را پیش رو قرار داده سعی در اعمال مختصات ایرانی و عامیانه بودن موضوع نیز دارد بدین ترتیب که برای رسیدن به پاسخ سوالات بنیادین پژوهش با روش کتابخانه ای نمونه گیری شد بدین ترتیب که مجموعه ی دو جلدی «قصه های صبحی» به عنوان منبع کزینش قصه ها قرار گرفته و سپس با روش ساختاری الگوهای یکسان از قصه های متنوع استخراج شد. نتایج به دست آمده الگوهای اشخاص و کنش ها در قصه های عامیانه، نقش راوی، کهن الگوهای اساطیری، عناصر دینی، اخلاقی و فرهنگی را در پیدایش و شکل گیری آن ها نمودار می کند. واژه گان کلیدی: ریخت شناسی، قصه های عامیانه فضل ا...صبحی مهتدی، تحلیل ساختاری